چند همسری
«معصومه ظهیری» معاون فرهنگی تبلیغی حوزههای علمیه خواهران درباره برخی تبلیغات در فضای مجازی در خصوص چند همسری گفت: به بسیاری از مسائل اجتماعی که در اسلام بیان شده است، نمیتوان صرفا نگاه فقهی داشت. با توجه به فقه و همچنین با توجه به آیات قرآن چند همسری جایز است و به این معنی است که حرام نیست. طبق نص صریح قرآن مردان میتوانند 2، 3 یا 4 همسر داشته باشند، اما در همان آیه ذکر شده است که مرد باید شروطی را در این خصوص رعایت کند و از مردان خواسته شده است، چنانچه نمیتوانند عدالت را رعایت کنند، نباید چنین اقدامی را انجام دهند.
وی با بیان اینکه عدالت شامل عدالت اقتصادی، عدالت جنسی، عدالت روانی و … میشود، ادامه داد: باید به این موضوع توجه کرد که آیات قرآن و مباحث فقهی مکمل یکدیگر هستند، بنابراین اگر موضوعی مطرح میشود، باید به صورت سیستمی و منظومهای به آن نگاه کرد. نگاه منظومهای به مباحث فقهی و مباحث اخلاقی قرآن پاسخگوی نیاز بشری است. باید بدانیم برخی آیات قرآن برخی دیگر را تفسیر میکنند.
معاون فرهنگی تبلیغی حوزههای علمیه خواهران با اشاره به آیات قرآن در خصوص چند همسری تصریح کرد: در آیاتی که در خصوص قدرت مدیریت مرد در خانواده و موضوع نفقه بیان شده است، خداوند میفرماید مردان باید با زنان معروف برخورد کنند و نظام و قوام خانواده باید براساس یک نظم قانونمند باشد. منظور از معروف در آیات قرآن همان قانونمندی است. وقتی آیات قرآن در خصوص معاشرت با زنان، عدالت درباره زنان و چندهمسری را در کنار هم قرار میدهیم، متوجه میشویم که خداوند یک سیستم را برای ما تعریف میکند که در نظام فردی براساس نیازهای فردی شخص شکل میگیرد و چنانچه در خانوادهای قوام خانواده و رعایت شرایط برای مرد فراهم نباشد عملا از چندهمسری نهی میشود.
ظهیری بیان کرد: گاهی اوقات جوامع در شرایط ویژهای قرار میگیرند که منافع جامعه و مصالح افراد و خانواده در گروی این است که چندهمسری مجاز دانسته شود، البته مجاز دانستن با ملزم دانستن یک موضوع کاملا متفاوت است. بسیاری از موضوعات در اسلام مجاز است، اما همه آنها در هر شرایطی انجام نمیشود. بنابراین در برخی شرایط بعضی از قوانین محدودیتهایی را دارد. به عنوان مثال بوق زدن در شرایط عادی مباح است و باید و نبایدی شامل حال آن نمیشود، اما در برخی شرایط بوق زدن واجب میشود، چراکه میخواهیم فردی را از خطری یا از حضور خود آگاه کنیم، اما در برخی از موارد نیز درست نیست مانند بوق زدن در کنار بیمارستان. چندهمسری هم در شرایطی در اسلام جایز است.
وی با بیان اینکه ازدواج در شرایط عادی در اسلام مباح است، ادامه داد: ازدواج عمل مباحی است که با توجه به اینکه سنت پیامبر بوده مستحب موکد است، یعنی بر آن تاکید شده است.
او با اشاره به دلایلی که از سوی مبلغان چندهمسری مطرح میشود، گفت: یکی از موضوعاتی که مطرح میشود، مسئله فراوانی جمعیت زنان نسبت به مردان است، خوب است بدانید ما حتی در شرایط جنگ تحمیلی و دفاع مقدس مسئله کمبود مردان را در مقابل زاد و ولد زنان نداشتیم. اگر همین الان به آمار رسمی کشور مراجعه کنیم، متوجه خواهیم شد که فراوانی زنان بیش از مردان نیست. در حال حاضر در برخی از استانها تعداد زنان از مردان هم کمتر است، از جمله در استان قم فراوانی جمعیت مردان بیش از زنان است. بنابراین مشکلی در خصوص فراوانی جمعیت زنان وجود ندارد که موضوع چندهمسری برای مقابله با آن تاکید میشود.
معاون فرهنگی تبلیغی حوزههای علمیه خواهران خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مسائلی که درخصوص چند همسری مطرح میشود، استفاده از این طرح برای مقابله با مشکلات ازدواج زنان است، اگر مشکل ازدواج وجود داشته باشد؛ برای هر دو جنس یعنی هم زن و هم مرد وجود دارد. مردان به دلیل مشکلات اقتصادی و مسکن ممکن است با مشکلاتی در ازدواج مواجه باشند. زنان نیز ممکن است با مشکلاتی برای ازدواج مواجه باشند، از سوی دیگر اگر جمعیت زنان آماده ازدواج بیش از جمعیت مردان آماده ازدواج است، باید راهکار دیگری برای آن پیدا کرد و نمیتوان آن را با چندهمسری برطرف کرد. بلکه با ارائه تسهیلاتی برای ازدواج میتوان ازدواج آسان، بههنگام، آگاهانه و پایدار را محقق کرد. یعنی اگر انتخاب جوانان خوب نیست، میتوان با آموزش این مشکل را برطرف کرد. اگر ازدواج بههنگام نیست؛ میتوان زمینه ازدواج بههنگام را برای جوانان مهیا کرد همچنین اگر ازدواج آسان نسیت، تسهیلاتی قرار داده شود که ازدواج آسان شود.
زمینه ازدواج زنان و مردان مطلقه با همدیگر را فراهم کنید نه چندهمسری را
ظهیری با اشاره به زنان و مردان مطلقه گفت: اگر موضوع این است که ما در جامعه با افزایش زنان مطلقه مواجه هستیم، باید گفت که زنان به تنهایی که مطلقه نشدهاند، بلکه آقایان هم مطلقه هستند بنابراین زمینه ازدواج این افراد را با هم فراهم کنید. همچنین اگر طرفداران چندهمسری واقعا نگاه دلسوزانه دارند، باید به این موضوع توجه کنند که تعدد زوجات ازدواجهای پایدار را نیز به خطر میاندازد و به عبارتی چندهمسری زمینه فروپاشی خانوادههای پایدار که در شرایط تکهمسری زندگی میکنند را فراهم میکند.
وی با بیان اینکه معتقدم باید شرایط برای همه کسانی که تمایل به ازدواج دارند فراهم شود، تصریح کرد: موقعیت ازدواج توسط خانواده، دولت و شرایط اجتماعی فراهم میشود و همه افراد از جمله افراد مطلقه و افرادی که به سن یاس از ازدواج رسیدهاند نیز چنانچه تمایل به ازدواج داشته باشند حق دارند ازدواج کنند، اما این دلیلی بر این نمیشود که خانوادههای تشکیل شده را با طرح چند همسری در معرض خطر طلاق عاطفی، تنش، تزلزل و اختلاف قرار دهید و معتقدم طرح چندهمسری تمامی این عوارض را به همراه دارد.
معاون فرهنگی تبلیغی حوزههای علمیه خواهران تاکید کرد: به یاد داشته باشیم که در طرحهای اجتماعی باید جوانب را رعایت کنیم و حق نداریم، طرحی را اجرا کنیم که در جامعه تنش، اضطراب، افسردگی و نگرانی ایجاد کن